Dbajmy o nasz język!
Strona o poprawności językowej i kulturze wypowiedzi.
wtorek, 19 marca 2024
sobota, 31 października 2015
Stopnie Celsjusza
Wymowa (i/ lub pisownia) tego wyrazu ze zbitką głosek cj to błąd świadczący nie tylko o nieznajomości języka polskiego, lecz także o lukach w wykształceniu ogólnym. Nazwa tej jednostki pochodzi bowiem od nazwiska – Anders Celsius (w spolszczonej wersji Celsjusz, nigdy: Celcjusz!) był szwedzkim fizykiem i astronomem, który żył na początku XVIII w. i opracował skalę temperatury do dziś stosowaną w wielu krajach świata.
źródło: Magdalena Tytuła, Marta Łosiak „Polski bez błędów. Poradnik językowy dla każdego”
wtorek, 18 sierpnia 2015
Miesiąc czasu
Miesiąc, tydzień, godzina, minuta są jednostkami czasu, dlatego dodawanie rzeczownika „czasu” jest zbędne (niepotrzebnie powtarza informację).
Wyjątki znaleźć można w poradni PWN:
1. „Godzina czasu, który tak szybko ucieka” lub jako strofa wiersza „Mamy tylko/ godzinę czasu,/ który tak szybko/ ucieka”.
2. „Oblicz, która jest godzina czasu miejscowego w Warszawie w dniu 10 kwietnia, jeżeli w Londynie jest godzina 10.30”.
3. „Nie ma to jak godzina czasu wolnego podczas pracy”.
W podanych przykładach człon czasu zbyteczny jednak nie jest, gdyż służy jako punkt oparcia dla członów zależnych (który, miejscowego, wolnego). Podobnie w zdaniu „Całowała go ustami” rzeczownik uznamy za zbyteczny, ale w zdaniu „Całowała go spierzchniętymi ustami” jest on w pełni uzasadniony.
wtorek, 30 czerwca 2015
Słowo na dziś: oportunista
Rzeczownik ten mylnie kojarzony jest ze słowem opór. Oznacza jednak postawę przeciwną, konformistyczną. Jak podaje SJP PWN, oportunista to „człowiek bez zasad, przystosowujący się do okoliczności dla doraźnych osobistych korzyści”.
Wskazany wyraz pochodzi z łaciny (opportunus – wiatr wiejący w kierunku portu; przychylny; korzystny, wygodny). Osoba oportunistyczna nie kieruje się stałymi zasadami moralnymi, wybiera zawsze to, co jest dla niej w danym momencie wygodne.
Wskazany wyraz pochodzi z łaciny (opportunus – wiatr wiejący w kierunku portu; przychylny; korzystny, wygodny). Osoba oportunistyczna nie kieruje się stałymi zasadami moralnymi, wybiera zawsze to, co jest dla niej w danym momencie wygodne.
Etykiety:
oportunista co znaczy,
oportunistyczny,
słowo na dziś
poniedziałek, 20 kwietnia 2015
To czy te?
To zdanie czy te zdanie? Zasada jest prosta. Zaimek ten w rodzaju nijakim (w mianowniku i
bierniku) rozróżniamy:
- w liczbie pojedynczej – TO (Piszemy więc „Wykreśliłam to
zdanie”, a nie „Wykreśliłam te zdanie”);
- w liczbie
mnogiej – TE
(„Wykreśliłam te
zdania”).
czwartek, 9 kwietnia 2015
Nieraz czy nie raz?
Pisownia tego wyrazu jest uzależniona od jego znaczenia.
Nieraz piszemy łącznie, kiedy występuje w
znaczeniu często,
czasem, wielokrotnie. Np. „Nieraz mówiłam ci o tym”.
Nie raz stosuje się w przeciwstawieniach,
oznacza nie
jeden raz, a kilka. Np. „Pocałowali się nie raz i nie dwa”.
Jak wspomina prof. Bańko, warto zwrócić uwagę na akcent:
[...] nieraz ma akcent na pierwszej sylabie, nie raz – na drugiej. Por. „NIEraz ci o tym mówiłem”, ale „Jeszcze nie RAZ ci o tym powiem”.W skrócie:
Etykiety:
błędy językowe,
błędy ortograficzne,
nieraz czy nie raz
piątek, 3 kwietnia 2015
Pisownia liczb kilkucyfrowych
Liczby kilkucyfrowe zawsze piszemy ciągiem bez spacji bądź
ze spacjami jedynie pomiędzy (trzycyfrowymi) grupami tysięcy. NIGDY natomiast
nie stawiamy pomiędzy cyframi kropek czy przecinków.
Tak: 1 520 000 lub 1520000;
Nie: 1.520.000 lub 1,520,000.
Przecinki wstawiamy jedynie wtedy, kiedy chcemy oddzielić części
ułamkowe od całkowitych (np. 1,256).
Subskrybuj:
Posty (Atom)